Με το κορυφαίο βραβείο που μπορεί να απονεμηθεί σε μαθηματικό, το περίφημο Fields Medal, βραβεύτηκε η τριανταεπτάχρονη Ιρανή μαθηματικός Maryam Mirzakhani. Η ανακοίνωση έγινε σήμερα το πρωί σε ειδική τελετή στη Σεούλ. Η βράβευσή της θεωρείται ιστορική, αφού πρόκειται για την πρώτη γυναίκα, στην ογδοντάχρονη ιστορία του θεσμού, που τιμάται με την ύψιστη μαθηματική διάκριση.
Τρεις ακόμα ερευνητές έλαβαν φέτος την ίδια διάκριση. Πρόκειται για τον τριανταοχτάχρονο Αυστριακό μαθηματικό Martin Hairer από το Πανεπιστήμιο Warwick της Μεγάλης Βρετανίας, τον σαραντάχρονο Aμερικανοκαναδό Manjul Bhargava από το Πανεπιστήμιο Princeton των Ηνωμένων Πολιτειών και τον τριανταπεντάχρονο Γαλλοβραζιλιάνο ερευνητή Artur Avila από το Ινστιτούτο Μαθηματικών Jussieu του Παρισιού.
Το Fields Medal είναι ένα κορυφαίο βραβείο που απονέμει η Διεθνής Μαθηματική Ένωση σε δύο μέχρι τέσσερις μαθηματικούς που έχουν διαπρέψει στον τομέα τους και δεν έχουν υπερβεί το 40ο έτος της ηλικίας τους. Το βραβείο απονέμεται, από το 1950, κάθε τέσσερα χρόνια κατά τη διάρκεια του Παγκόσμιου Συνεδρίου Μαθηματικών.
Όπως είναι φυσικό η βράβευση της Ιρανής μαθηματικού έχει μονοπωλήσει το ενδιαφέρον των Μέσων Ενημέρωσης αλλά και της μαθηματικής κοινότητας. «Είμαι ενθουσιασμένος που, τελικά, έφτασε μια τέτοια μέρα», δήλωσε για τη διάκρισή της ο κορυφαίος Βρετανός μαθηματικός του Πανεπιστημίου Cambridge, Sir Tim Gowers, o οποίος τιμήθηκε με το ίδιο βραβείο το 1998. «Παρόλο που οι γυναίκες έχουν, εδώ και χρόνια, υψηλού επιπέδου συνεισφορά στην μαθηματική επιστήμη, η προσφορά τους δεν είναι ορατή στο ευρύ κοινό. Ελπίζω, ότι αυτή η βράβευση θα καταρρίψει πολλούς μύθους που αφορούν τις γυναίκες και τα μαθηματικά και θα ενθαρρύνει αρκετές νέες να ακολουθήσουν το δρόμο της μαθηματικής έρευνας», πρόσθεσε.
H Maryam Mirzakhani ολοκλήρωσε τη διδακτορική της διατριβή στο Πανεπιστήμιο του Harvard το 2004. Γεννήθηκε, όμως, και μεγάλωσε στο Ιράν. Η πορεία της στον κόσμο των μαθηματικών δεν ήταν δεδομένη. Το μεγάλο της πάθος όταν ήταν παιδί δεν ήταν οι αριθμοί, αλλά η λογοτεχνία. Το σχολείο της στην Τεχεράνη βρισκόταν κοντά σε έναν δρόμο με βιβλιοπωλεία. Επειδή, όμως, το να ξεφυλλίζεις βιβλία δεν επιτρεπόταν στη χώρα της, άρχισε να αγοράζει στην τύχη διαφόρων ειδών εκδόσεις. «Ονειρευόμουν να γίνω συγγραφέας», έλεγε σε μια παλαιότερη συνέντευξή της. «Δεν είχα σκεφτεί να συνεχίσω τις σπουδές μου στα μαθηματικά πριν από την τελευταία τάξη του γυμνασίου».
Η Maryam Mirzakhani είναι σήμερα μαθηματικός στο Πανεπιστήμιο Stanford. Διακρίθηκε, εκτός των άλλων, επειδή βρήκε τη μέθοδο υπολογισμού του όγκου Weil – Petersson του μοδιακού χώρου επιφανειών Riemann. Στα ερευνητικά της ενδιαφέροντα περιλαμβάνονται ακόμα, η θεωρία Teichmüller, η Υπερβολική Γεωμετρία, η Εργοδική Θεωρία και η Συμπλεκτική Γεωμετρία.
H Υπατία, η Maria Gaetana Agnesi, η Sophie Germain, η Ada Byron Lovelace, η Sofia Vasilyevna Kovalevskaya, η Emmy Noether, η Olga Taussky, η Julia Robinson και πόσες άλλες ακόμα που πάλεψαν για το δικαίωμα να είναι μαθηματικοί, δεν πήραν τις θέσεις που τους άξιζαν μόνο και μόνο γιατί ήταν γυναίκες. Με τη βράβευση της Mirzakhani ήρθε η ώρα της δικαίωσης τους.